Een sociaal Europa, het voorspel
Ik herinner mij nog de tijd in de 50`er jaren dat we in Nederland maar ± 50.000
werklozen hadden. Men noemde dat beroepswerklozen. Dat had natuurlijk te maken
met de wederopbouw van Nederland na de tweede wereldoorlog, de tijd dat aan
alles zowat behoefte was. Het leek er op dat alles zou blijven zoals het was en
de gedachte dat de wereld sterk zou veranderen was ver weg. Men ging langzaam
proeven van de, conservatief, opgezette samenleving als gevolg van de
economische wederopbouw. Het Amerikaanse Marshallplan wierp zijn vruchten af en
men kon zich zowaar (luxe) artikelen veroorloven. Niet iedereen overigens, het
was ook de tijd van FL 85.00 schoon.
Wat niet veranderde was de invloed van de religies op het gezinsleven en de
maatschappij.
De invloed van de kerk speelde een grote rol in de opvoeding van de naoorlogse
jeugd en was diep verankerd in de schoolopleidingen. Dat werd nog geaccentueerd
doordat het vooral Fraters, Zusters, Dominees etc. waren, die vorm gaven aan het
onderwijs. Maar ondanks deze conservatieve opleidingsmethoden had de naoorlogse
jeugd toch andere plannen. Ook de politiek werd gekenmerkt door vooral
conservatisme, vormgegeven door christelijke partijen, KVP, CHU, ARP, etc.
Politici hadden nog het idee dat ze hun conservatieve politiek konden
voortzetten en zodoende, samen met de kerk, de kiezer klein konden houden. Maar
de naoorlogse jeugd had andere ideeën over politiek en wilden een heel andere,
meer vrijere levenswijze, die tot uiting kwam in de 60`er jaren door, bv, de
seksuele revolutie. Ook de politiek moest er aan geloven en de eens zo vrome
katholieken zagen meer in de socialistische partijen die een gelijkwaardige
samenleving voorstonden. Om daar nog meer gestalte aan te geven werd de meer
gematigde partij D66 opgericht, we kennen allemaal Hans van Mierlo. Allerlei
bewegingen ontstonden, zoals dolle mina`s met, baas in eigen buik, de provo
beweging van Roel van Duin, met het witte fietsenplan, etc. Het verzet tegen de
gevestigde orde nam steeds meer toe. Vooral het hoger onderwijs kwam in verzet
en eiste inspraak, wat zich uitte door de beroemde Maagdenhuis bezetting in
1967. Hervormingen waren onvermijdelijk de jeugd nam afstand van het verleden en
hun ouders, welke generaties alleen maar oorlogen hadden voortgebracht
(1914-1918 en 1940-1945). Het was duidelijk, de lessen uit het verleden waren
geleerd, er zou nooit meer oorlog komen. Men wilde en sociale samenleving en nu,
een sociaal Europa.